Seksualiteit

Seksualiteit hoort bij het leven. Echter, mensen met een (licht) verstandelijke beperking en/of andere beperking zijn kwetsbaarder dan andere mensen. ‘s Heeren Loo begeleidt jongeren en volwassenen met een beperking of aandoening bij het ontwikkelen van een gezonde seksualiteitsbeleving.

  • Esmee

    Esmee is een jonge vrouw met het syndroom van Down. Ze wil graag een relatie met een leuke jongen. Maar ze vindt het lastig om haar grenzen te bewaken. Het is belangrijk dat ze hier goed mee kan omgaan. Esmee krijgt hiervoor begeleiding van een medewerker die zich heeft gespecialiseerd in seksualiteit en lid is van het expertiseteam Seksualiteit.

  • Tim

    Tim heeft een licht verstandelijke beperking. Hij heeft vriendinnetjes gehad, maar eigenlijk wist hij wel dat hij op jongens valt. Tim heeft het hier moeilijk mee. Hij denkt negatief over zichzelf en is bang dat ze hem op school gaan pesten als ze erachter komen. Hoe moet hij omgaan met zijn gevoelens? Tim krijgt nu goede ondersteuning voor een gezonde seksuele ontwikkeling.

  • Jantine

    Jantine is een vrouw van 55 jaar met een verstandelijke beperking. Ze heeft altijd geleerd dat seksualiteit niet voor haar was weggelegd en dat het niet mocht. Jantine heeft sinds korte een lieve vriend. Ze weet niet hoe ze moet omgaan met seksualiteit. Dankzij goede begeleiding leert ze nu, stapje voor stapje, wat kan en wat ze wel en niet wil.

Advies en begeleiding bij de seksuele ontwikkeling

De begeleiders van ’s Heeren Loo geven informatie en voorlichting over seksualiteit. Want zij staan het dichtst bij de cliënt en zijn dus vertrouwd voor hem. Soms is extra deskundigheid nodig. Dan kunnen cliënten, ouders/verzorgers en begeleiders terecht bij een gespecialiseerde medewerker van het expertiseteam Seksualiteit van ’s Heeren Loo. Meestal is dat een gedragswetenschapper.

Pubers, en ook oudere cliënten, verkennen grenzen. Dat hoort bij hun seksuele ontwikkeling. Zo leren ze wat ze fijn vinden. Ook leren ze om rekening te houden met de wensen van de ander. Soms gebeuren er dingen die over de grens gaan, voor de cliënt zelf of voor de ander.

Tijdens een gesprek tussen begeleider en puber wordt duidelijk waarom iets wel of niet kan en wat eventuele oplossingen zijn. Samen met cliënt en zijn ouders maken we afspraken over begeleiding bij de seksuele ontwikkeling. We brengen eventuele risico’s in kaart en bepalen hoe we deze kunnen beperken. De begeleider legt de afspraken vast in het ondersteuningsplan. Eventueel doet de begeleider een beroep op de gedragswetenschapper die in het expertiseteam zit.

Belangrijke uitgangspunten daarbij:

  • Open communicatie. We maken en houden het onderwerp bespreekbaar.
  • Stimuleren van gezonde ontwikkeling. De behoefte aan intimiteit en geborgenheid kunnen en willen we niet onderdrukken. Voorlichting is belangrijk om de seksuele gezondheid te stimuleren.
  • Voorlichting. Er zijn bijvoorbeeld veel spellen over intimiteit en seksualiteit. Na toestemming van ouders/verzorgers kan een begeleider of een andere professional die met een cliënt doen.
  • Preventie. Onder preventie valt voorlichting, maar ook het in kaart brengen van risicovol gedrag. De seksuologe-psychologe van 's Heeren Loo houdt gesprekken met cliënten, ouders en begeleiders, verzamelt informatie en adviseert over begeleiding en/of behandeling. Bij complexe vragen werkt ze samen met bijvoorbeeld een arts VG en een gedragswetenschapper.

Seksuele voorlichting en weerbaarheidstrainingen

Alle cliënten die dit willen, kunnen seksuele voorlichting krijgen via hun begeleider. Ook kunnen ze bijvoorbeeld een weerbaarheidstraining volgen. Begeleiders van 's Heeren Loo zijn geschoold in het geven van seksuele voorlichting en het praten over seksualiteit.

Seksueel overschrijdend gedrag of seksueel misbruik

(Een vermoeden van) seksueel overschrijdend gedrag of seksueel misbruik grijpt diep in. Als we dit signaal krijgen, melden we dit volgens de afspraken die er binnen ’s Heeren Loo zijn. Bovendien behandelen we de cliënten die dit gedrag vertonen, of die zelf het slachtoffer zijn van seksueel misbruik. Daarbij werken we met therapieën, zoals muziektherapie en beeldende therapie. We geven ook gesprekstherapie en EMDR-therapie (traumabehandeling). Bij ingewikkelde vragen werkt een gespecialiseerde medewerker van het expertiseteam Seksualiteit samen met bijvoorbeeld een Arts Verstandelijk Gehandicapten (arts VG) en een gedragswetenschapper. In het expertiseteam werkt ook een seksuoloog.

Maak seksualiteit bespreekbaar

Het is belangrijk om het onderwerp seksualiteit bespreekbaar te maken met je kind of cliënt. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van:

De Toolkit Seksualiteit

In gesprek gaan met cliënten over het thema intimiteit en seksualiteit kan best lastig zijn. In deze toolkit vind je allerlei informatie om praktisch aan de slag te gaan met bijvoorbeeld seksuele voorlichting aan cliënten. In de toolkit vind je verschillende hulpmiddelen om jou verder te helpen. Dat kan gaan om boeken, om spelletjes, maar ook om websites.

Het werkpakket ‘Beautiful Me’

In het werkpakket ‘Beautiful Me’ (onderdeel ‘Seks en relaties’) vind je korte filmpjes en werkbladen om dit thema te bespreken met mensen met een verstandelijke beperking en/of andere beperking.
Meer over 'Beautiful Me’.

Het boek ‘Ik en de ander’

Je zoontje wordt man, niet heel gemakkelijk, wel natuurlijk. Dit proces voltrekt zich voor het grootste deel buiten het zicht van de ouders. Maar niet als je een kind met een beperking of aandoening hebt. Dan is seksualiteit een lastig onderwerp. Hoe maak je dit bespreekbaar en beantwoord je de vraag naar begeleiding? Ria ontwikkelde voor haar zoon met het syndroom van Down het boek 'Ik en de ander’.

  • Download hieronder het boek 'Ik en de ander' - mijn persoonlijke omgang en intimiteit met anderen.

'Ik en de Ander' seksualiteit en mensen met een verstandelijk en/of andere beperking

Marloes de Ruiter

Marloes de Ruiter

Senior beleidsmedewerker

  • Kennisketens NAH, Ouderen, LVB en MVG
  • Seksualiteit
  • Middelengebruik en verslaving
  • Gezinshuizen
  • Project Netwerkgids

Contact

Kunnen we je helpen?

Wil je meer weten over seksualiteit. Of heb je een vraag? We helpen je graag op weg. Je kunt ons op verschillende manieren bereiken. Per telefoon, e-mail of via social media. Net wat jij prettig vindt. Van maandag tot en met vrijdag zitten wij klaar om jouw vragen te beantwoorden. Van 08.00 uur in de morgen tot 18.00 uur in de avond.

Neem contact op
Terug naar boven