Wat is in jouw leven zo speciaal, dat je er niet zonder kan? Daar hoef je vast niet lang over na te denken. Cliënten die bij ’s Heeren Loo wonen en/of werken vertellen hier graag over. Deze keer Andrei. Hij #kannietzonder zijn oogbestuurbare computer.
Naam: Andrei
Leeftijd: 23 jaar
Ik heb: zuurstoftekort gehad bij mijn geboorte. Daarom heb ik geen controle over mijn bewegingen.
Ik woon: in Enschede. De ene week bij papa en de andere week bij mama.
Ik werk: bij dagbesteding De Kei in Enschede
Ik kan niet zonder: mijn oogbestuurbare computer, Tobii
“Met deze computer kan ik alles, zonder heel weinig.”
Je hebt een zuurstoftekort gehad bij je geboorte. Wat betekent dit voor jouw leven?
“Ik kan geluid maken, maar ik kan niet praten. Doordat ik zuurstoftekort heb gehad tijdens de geboorte, zit ik in een rolstoel. Ik heb geen controle over mijn bewegingen en kan met mijn handen niet iets aanwijzen of bedienen. Wel kan ik goed met mijn ogen kijken. Gelukkig is er een computer, Tobii, die met ogen te besturen is. Zo kan ik communiceren.”
Dat is bijzonder. Hoe werkt zo’n computer?
“Het is een gewone computer die werkt onder Windows. Ik kan woorden typen en laten uitspreken, ik kan e-mailen, muziek luisteren, boodschappenlijstjes maken, op Facebook. Alleen Whatsapp is moeilijk te bedienen. Met deze computer kan ik eigenlijk alles, zonder deze computer heel weinig. Het allerbelangrijkst is dat ik kan communiceren. Bij het overlijden van opa heb ik op de crematie verteld over mijn band met opa. Dat vond ik belangrijk om te doen. Maar voor 100 mensen praten is niet gemakkelijk.”
Hoe communiceerde je voordat je je computer had?
“Toen ik Tobii nog niet had, had ik een communicatiemap. Daarin kon met oogaanwijzing in een paar stappen uit duizend pictogrammen kiezen. Maar er was altijd iemand nodig om mij te helpen om de bladzijden om te slaan. Nu hoeft dat niet meer. Ik gebruik niet voor alles mijn computer. Veel communicatie gaat bij mij nog steeds via gesloten vragen en mimiek. Als papa vraagt of ik iets wil drinken is zijn ene hand ja en de andere nee. Ik kijk dan naar één van zijn handen om antwoord te geven.”
Hoe reageren andere mensen op jouw spraakcomputer?
“Als ze mij zien snappen ze vaak niet hoe ik de computer bedien. Als ze het weten, reageren ze meestal heel leuk. Ze vinden het vaak knap wat ik allemaal kan. Het is jammer dat de Tobii altijd tussen mij en anderen met wie ik praat in staat. Daardoor kunnen we elkaars gezichten moeilijker zien. Vroeger vond ik het vervelend als mensen meer naar mijn computer keken dan naar mij. Nu heb ik daar geen last meer van.
Mensen snappen niet direct dat ik meer tijd nodig heb om te communiceren. Ze kunnen aan de andere kant van de computer niet zien dat ik druk bezig ben om een antwoord te schrijven. Als ik het antwoord klaar heb, zijn zij alweer veel verder met hun vragen.”
Je maakt ook kunstwerken met je computer. Hoe doe je dat?
“Lang geleden heeft mijn moeder een tekenprogramma gevonden, Tux Paint. Dit programma kan ik ook met mijn ogen bedienen en zo kon ik kunstenaar worden. Ik teken voor een goed doel. Met het geld dat ik verdien met mijn kunst ondersteun ik gehandicapten in Roemenië, mijn geboorteland. Zij hebben daar niet de hulpmiddelen die ik hier heb. Mijn kunstwerken kun je bestellen via mijn website andreitekent.nl.”
Waar word je, naast je computer, nog meer blij van?
“Van heel veel dingen, zoals scouting, op het terras zitten, naar dagbesteding De Kei gaan en om naar een film of concert te gaan. Ik vind het ook leuk om naar een voetbalwedstrijd in een stadion te gaan. Ik zou met Papa naar Ajax - FC Twente in Amsterdam gaan maar die wedstrijd werd afgelast vanwege corona. Ook ga ik met hem ieder jaar een aantal dagen met vakantie, samen met mijn twee neven. Dat is dan echt een mannenuitje. Heel erg jammer dat deze activiteiten sinds corona nauwelijks meer plaatsvinden.”
Hoe zie jij de toekomst over 10 jaar?
“Ik woon nu om de week bij papa en mama, maar ik denk dat ik over tien jaar ergens anders woon. Maar ik wil wel in Enschede blijven. Ik zou het leuk vinden op een boerderij dicht bij de stad te wonen. Het lijkt me fijn in een groep te wonen, met een eigen kamer. En dan gezellig samen eten en andere leuke dingen doen. Het zou mooi zijn als er een grote tuin is en ik met een maatje in de tuin kan werken. Ik vind het belangrijk, maar ook moeilijk, om over verkering na te denken. Veel mensen met een beperking hebben dat. Ik praat er bijna nooit over.
Ik hoop dat ik in de toekomst nog steeds dagbesteding op De Kei heb. En ik zou het handig vinden als mijn dagbesteding en woonplek op dezelfde plek zouden zijn, zodat taxivervoer niet nodig is. Ik vind het wel een spannend idee op mezelf te gaan wonen. Ik ben een beetje bang dat ik veel alleen in mijn eigen kamer zit. En dat er verzorgers komen die mij niet goed kennen en niet goed weten wat ze moeten doen.”
Verwacht je dat de ontwikkeling van technologie je nog verder gaat helpen?
“Dat hoop ik. En dat denk ik ook. Ik heb nu niet de lichamelijke controle om zelf mijn rolstoel te kunnen verplaatsen. Maar er worden zelfrijdende auto's gemaakt. Dan moet het maken van een zelfrijdende rolstoel toch ook kunnen? Dat ik op het scherm van mijn computer aangeef waar ik naar toe wil en dat de rolstoel er zelf naar toe rijdt zonder dat hij ergens tegen aan botst?
Maar het allerbelangrijkste vind ik dat we de mogelijkheden die de computer biedt, beter benutten. Nu hangt het van toeval af, van wat ouders en begeleiders kunnen, wat ik met de computer kan. Het niet kunnen benutten van de mogelijkheden, daar hebben meer mensen met een beperking last van in hun dagelijkse leven. Daarom zoek ik een maatje die goed thuis is in software en mij kan helpen applicaties te ontwikkelen voor Tobii. Zodat ik een aantal dingen gemakkelijker kan doen.”
Wil jij ook vertellen over iets waar je niet zonder kunt? Bijvoorbeeld een muziekinstrument, een (huis)dier of iets anders speciaals? Geef je dan nu op via dit formulier.
