Een bijzonder afscheid: “Ben je in het bos, dan blijf je in het bos”
Op 19 januari 2022 overleed Erik van Vliet. Amicaal, een harde werker, altijd bezig en altijd in voor een geintje. Een beetje een boefje. Met een glimlach omschrijft begeleider Arjen van Luijt de cliëntmedewerker van de Bosgroep die hij ruim 10 jaar meemaakte. Wat volgt is een verhaal over een afscheid dat vorm kreeg in een bijzondere samenwerking tussen familie en begeleiders.
“We voelden eigenlijk allemaal: dit moeten we doen”
Erik woonde lange tijd op zichzelf en kreeg daar ambulante begeleiding, maar hij vond uiteindelijk zijn plek op het woonzorgpark in Ermelo. Rond 2010 ging hij aan het werk bij de Bosgroep in Drie, een buurtschap in de gemeente Ermelo. Arjen: “Hij kwam met de brommer. Daar ging hij in het weekend ook mee naar zijn ouders in Lelystad. Hij vond allerlei klussen leuk om te doen. Papier prikken, de parkeerplaats en het fietspad schoonhouden, meegaan met het afleveren van bestellingen van haardhout. En hij hield de natuurcamping hiernaast netjes en verkocht daar de eieren van de Klinkboerderij.”
In 2013 kreeg Erik problemen met zijn longen, waarschijnlijk door het roken. Eigenlijk moest hij stoppen van zijn arts. Maar hij kon het toch niet laten. Het was voor Erik een soort houvast, bijvoorbeeld bij spanningen. “We hebben in goed overleg met zijn ouders besloten dat we het roken niet zouden promoten, maar ook niet actief gingen verbieden. Waarschijnlijk had hij dan ook besloten om hier niet meer te komen.”
In het najaar van 2021 krijgt Erik opnieuw klachten en blijkt het helemaal mis te zijn. “We werden door de begeleiders van zijn woning op de hoogte gesteld dat hij nog enkele weken tot maanden zou leven.” Erik stopte per direct met zijn werk bij de Bosgroep. Er kwam wel een verzoek van zijn ouders: zou de Bosgroep de kist voor Erik willen maken als afscheid van een voor hem zo fijne plek? “De hele situatie maakte indruk. Hadden we genoeg tijd? En de enige die dit echt kan is onze meubelmaker, Eva Loosman. We spraken af dat we die avond nog contact met elkaar zouden hebben. Maar voordat het zover was appte Eva al dat ze het hout had besteld. We voelden eigenlijk allemaal: dit moeten we doen.”
Iedereen heeft wel op enige manier meegeholpen
“We zorgden er als team voor dat Eva de tijd kreeg voor het maken van de kist. Ze heeft uitgezocht aan welke voorschriften de kist moest voldoen en het ontwerp gemaakt. We kregen daarin de vrije hand van Erik’s ouders. Uiteindelijk heeft iedereen bij de Bosgroep wel op enige manier meegeholpen. Van het schuren van het hout tot het naar beneden tillen van de kist. Al onze namen zijn gebrand op houtblokjes en op de kist bevestigd.”
Voor de andere cliënten, collega’s van Erik, is veel aandacht besteed aan zijn ziek zijn. “We zijn steeds heel open geweest en hebben antwoord gegeven op vragen die ze hadden. Dat het niet goed ging met Erik. Hoe het kwam dat hij ziek was. Dat hij geen pijn had door de medicijnen, maar ook dat hij niet meer beter werd. En we hebben bijvoorbeeld aangeboden dat we met ze op visite wilden, als ze dat zelf wilden. Het was best lastig te bevatten voor ze. Nu Erik is overleden is er wel berusting.”
Als afscheid nam Arjen Erik nog één keer mee naar de Bosgroep. Hij liet hem weten dat ze er voor hem zouden zijn in goede én in moeilijke tijden. “Als je in het bos bent, dan blijf je in het bos.” Erik was er maar kort, maar te merken was dat hij het bezoekje fijn vond. Ongeveer een week later zou hij overlijden.
Een warme samenwerking tussen familie en begeleiders
Arjen vertelt verder over de bijzondere samenwerking die hij rond het afscheid heeft ervaren tussen familie en begeleiders. “Als je het hebt over de driehoek, dan is dit echt een mooi voorbeeld. Ik had een soort coördinerende rol als begeleider van Erik. Daar kreeg ik van mijn collega’s én van mijn gezin alle ruimte voor. Erik’s ouders, hele lieve mensen, hield ik op de hoogte van de voortgang en ik had ook contact met de begeleiders van zijn woning. Die samenwerking was heel warm, wie van het team je ook sprak. We hadden echt waardering voor elkaars betrokkenheid bij het afscheid van Erik. Ik ben regelmatig op bezoek geweest met wat zelfgerookte vis of vlees. Daar genoot hij van. En op een zondagochtend heb ik nog een dienst meegedraaid op de woning, zodat ze ook voldoende tijd hadden voor de andere bewoners.”
Met de collega’s zou Arjen graag nog een keer samen terugkijken op het afscheid. Hij gaat binnenkort ook nog bij Erik’s ouders op bezoek. Het is fijn dat de Bosgroep op deze manier afscheid heeft kunnen nemen, hoe verdrietig het ook is. Binnenkort wordt in overleg met de boswachter nog een boom geplant. Een idee van één van de jongens, als aandenken aan Erik om zo toch bij elkaar te zijn. Arjen zal zich Erik blijven herinneren zoals in het gedicht dat hij voorlas tijdens het afscheid:
Dit sterven is zo moeilijk te verwerken
Zijn leven was ons zoveel waard
Hij was een van die harde werkers
die iedereen, alleen zichzelf niet spaart
