Michael is een lange, stoer ogende jongen van 18 jaar. Het zit hem niet mee in zijn leven. Hij heeft een lichte verstandelijke beperking, een hechtingsstoornis en meerdere trauma’s doordat hij als kind werd verwaarloosd en seksueel misbruikt. Toen zijn moeder een overleed ging het helemaal mis.
Van instelling naar instelling
Michaels complexe problemen uitten zich in problematisch gedrag waardoor hij van instelling naar instelling ging. Na vele omzwervingen kwam hij terecht bij ’s Heeren Loo Groot Emaus in Ermelo. Groot Emaus is het behandelcentrum van ‘s Heeren Loo voor jongeren van 6 tot 23 jaar met een lichte verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen. De jongeren wonen hier tijdelijk, worden behandeld, gaan naar school en leren hun vrije tijd in te richten of op een goede manier te besteden. Naast de groepsbehandeling biedt Groot Emaus verschillende vormen van individuele diagnostiek en behandeling en ontwikkelen ze nieuw behandelaanbod voor hun doelgroep zoals KIT.
Gevoelens ‘uit’
Toen Michaels moeder overleed had hij het daar erg moeilijk mee. Hij had geen afscheid willen nemen. Om te ‘overleven’ en maar niet aan haar te denken had Michael zijn gevoel als het ware uitgeschakeld. Met als gevolg dat hij op geen enkel gebied meer kon benoemen of een situatie hem blij of verdrietig maakte. Dit leidde tot interne frustratie en uitte zich vervolgens in gedragsproblemen of afsluiting van de wereld. Dat hielp hem niet verder, ook niet in zijn behandeling.
Uitgenodigd voor Kortdurende Intensieve Traumabehandeling
Om deze impasse te doorbreken werd Michael uitgenodigd voor de eerste pilot van KIT, de Kortdurende Intensieve Traumabehandeling van Groot Emaus. Tijdens deze intensieve behandeling werken jongeren twee weken lang vier dagen per week een hele dag, van ’s morgens vroeg tot eind van de middag, aan hun trauma’s. Ze leren wat een trauma met je doet en hoe de behandeling werkt (psycho-educatie), verwerken hun trauma’s (middels EMDR en exposure therapie), en sporten tussendoor intensief om het brein in beweging te zetten en het hoofd leeg te maken.
Veel vragen
Michael stond ervoor open om aan zijn trauma’s te werken maar hij had nog veel vragen. Door de uitgebreide intakefase (voor de start van de behandeling vonden drie voorbereidingsgesprekken plaats), was er voldoende ruimte om deze te stellen. Samen met zijn begeleider verzamelde hij zijn vragen en in de weken voordat de behandeling startte werden ze beantwoord door de betrokken gedragswetenschapper. Zo voelde Michael zich steeds beter voorbereid.
Goed vangnet is cruciaal
Ruim voor aanvang kwam Michaels team van begeleiders samen om te bespreken hoe ze hem zo goed mogelijk konden helpen bij zijn traumabehandeling. Iedereen besefte dat het zwaar voor Michael zou worden om met zijn trauma’s aan de slag te gaan en dat hij zich gesteund moest voelen om dit te doen. Door gebrek aan een goed vangnet thuis was het extra belangrijk dat op de groep alles rondom hem zo goed mogelijk geregeld werd. Zijn vaste begeleider Bianca had precies de twee weken van de behandeling vakantie. “Dat was echt balen”, vertelt ze. “Maar gelukkig had hij prettige vaste, vertrouwde begeleiders die hem opvingen en hij kreeg extra individuele aandacht.”
De therapie
Voordat de behandeling begon werd Michael goed voorbereid aan welke trauma's hij zou gaan werken. “De behandeling bleek heel intensief voor Michael maar de combinatie met tussendoor sporten deed hem goed”, vertelt Suzan, één van zijn vaste begeleidsters. "Als hij terugkwam om een uur of vijf hadden we een aparte ruimte waar we zaten", vervolgt ze. "Ik vroeg hem wat hij wilde eten en maakte wat lekkers voor hem. 's Avonds was hij echt moe. Hij had behoefte aan aandacht en rust. En die kreeg hij.”
Steeds opener
Michael vertelde de andere jongeren op de groep over de behandeling. En in die tijd had hij ook veel contact met zijn vader en broertje. Dat deed hem goed. Gaandeweg werd hij steeds opener en het ging hem steeds beter af om zijn trauma’s, die door de behandeling veranderden van traumatische ervaringen in ‘gewone’ herinneringen, te bespreken. “Binnen een week werd hij rustiger, ging hij steeds meer over zijn gevoel praten en had hij zelfs geen herbelevingen meer”, vertelt Suzan.
Toen zijn vaste begeleidster Bianca terugkwam van vakantie wist ze niet wat ze zag: “Michael was een heel andere jongen. Hij was veel opener geworden, echt een wereld van verschil!”, vertelt ze. “Naderhand ben ik met hem naar het graf van zijn moeder gegaan en dat deed hem goed. Hij stond er als een volwassen kerel bij en kon het eindelijk een plekje geven.”
Intensiteit als succesfactor
Bianca is heel stellig in het antwoord wat maakt dat deze behandeling werkt. “De intensiteit!”. “Het werkt voor deze jongeren veel beter om twee weken lang elke dag hieraan te werken dan af en toe een keer. Het werkt omdat ze móeten gaan. Elke dag weer. Ze hebben geen tijd om na te denken. Gaan door. Ik weet zeker dat als hij een of twee keer per week zou moeten gaan dat hij dat niet zou doen.”
“Én deze twee weken stonden in het teken van hém. De andere jongeren lieten hem met rust en alle omgevingsfactoren waren goed geregeld. Hij had een goed vangnet, ervaarde veiligheid en hij kon zijn rust nemen. Daarnaast heeft hij het succes natuurlijk vooral te danken aan zijn eigen inzet. Michael wilde zelf werken aan zijn trauma’s en heeft het fantastisch gedaan,” vertelt Suzan trots.
Mooi om hier deelgenoot van te kunnen zijn
Suzan vertelt dat ze heel erg blij is dat ze deelgenoot was van zo’n belangrijk stukje in zijn leven. “Hij heeft zoveel slagen gemaakt in zo’n korte tijd. Deze behandeling heeft echte meerwaarde gehad voor hem.” Op de vraag wat zij ervan heeft geleerd zegt ze “Dat niet altijd alleen maar naar de centen gekeken moet worden. Door nú te investeren in zo’n behandeling scheelt dat later ontzettend veel geld”.
Bij Michael zorgde deze behandeling voor een versnelling van zijn traject. Binnen een paar maanden na de behandeling ging hij begeleid op zichzelf wonen. “Deze versnelling hadden we nooit voorzien”, vertelt Suzan trots. “Prachtig toch?"
Afscheid
Michael geeft sinds de traumabehandeling eerder aan als hem wat dwars zit of als hij iets niet leuk vindt. Hij kan nu bewust emoties ervaren. ”Op zijn afscheidsfeestje benoemde hij zelfs zijn gevoelens”, laat Bianca weten. “Hij vertelde aan een aantal groepsgenoten en begeleiders dat hij ze erg zou gaan missen en dat hij daar best verdrietig van werd. Door het verlies van zijn moeder waren afscheid en verdriet thema’s voor hem. Dit afscheid bewees nogmaals dat deze behandeling werkt.”
KIT bij Groot Emaus
KIT wordt momenteel ingezet voor cliënten van ’s Heeren Loo Groot Emaus. Wellicht kunnen later ook andere jongeren met een lichte verstandelijk beperking en ernstige gedragsproblemen aangemeld worden.
(N.B. Uit privacyoverwegingen zijn in dit artikel fictieve namen gebruikt.)
