Als Bert zijn jongste zoon vanwege zijn lichte verstandelijke beperking op elfjarige leeftijd bij orthopedagogisch instituut Van Arkel in Soest komt wonen, gaat er een nieuwe wereld open voor Bert. Tot dan toe was de gehandicaptenzorg nog een redelijk onbekend terrein voor hem. Na het verzoek of zij een bijdrage wilden leveren aan de oudervereniging, nam zijn vrouw dit op zich. Daar bleek echter dat de oudervereniging richting directie niet duidelijk genoeg was over waar zij verbetering in zouden willen zien. Reden voor Bert om die taak over te nemen. Door zijn oplossingsgerichte instelling kwam hij al snel in de rol van voorzitter. Daarna volgden zo’n 35 jaar waarin Bert zich actief inzette voor de medezeggenschap. In de regionale en de centrale cliëntenraad. Zo hield hij zich onder andere bezig met de invoering van de wet medezeggenschap cliënten van zorginstellingen (Wmcz) binnen ’s Heeren Loo en ijverde de centrale cliëntenraad voor medezeggenschap waarin cliënten en verwanten samen optrekken, wat resulteerde in deelraden voor verwanten en cliënten.
“Als ik terugkijk, heeft mijn inbreng vooral bestaan uit heel veel kleine dingen die samen de kwaliteit van leven voor cliënten hebben verbeterd. Het is lastig om daar iets uit te noemen. Centraal staat altijd dat we het samen als ouders moeten doen; samen met de cliënt en zijn of haar begeleiders. Zo kun je van onderaf het leven van cliënten verbeteren. Gelukkig worden ouders steeds meer betrokken bij de zorg van hun kind. Het werken in de driehoek cliënt-verwant-begeleider is gemeengoed geworden. Daarbij is het belangrijk dat verwanten ook aangeven wat zij graag anders zouden willen. Veel ouders zijn daar prima zelf toe in staat. Voor ouders die dat niet kunnen of cliënten met een klein netwerk is het belangrijk dat zij terecht kunnen bij de ambtelijke secretaris van de cliëntenraden. Deze raden kunnen er bij uitstek voor zorgen dat zij ook gehoord worden. Zij weten waar zij zaken kunnen neerleggen, zodat ze opgepakt kunnen worden. Ook in individuele gevallen heb ik regelmatig zaken aangegeven bij een manager. Managers vinden dat vaak ook prettig, omdat zij niet alles in de gaten kunnen houden.
Wederzijds begrip
Samen doen houdt ook in dat er wederzijds begrip is: zowel voor de wensen van de ouders en cliënten als voor de grenzen waar ’s Heeren Loo tegenaan loopt. Denk aan financiën of zoals nu aan de krapte op de arbeidsmarkt. En dan mag je best flink discussiëren over de keuzes die gemaakt moeten worden om vervolgens samen te zoeken naar oplossingen. Juist in die discussie ontstaat het begrip. Een cliëntenraad is geen klachtencommissie, maar een middel om de kwaliteit van zorg te verbeteren. In mijn tijd in de centrale cliëntenraad zorgden we na een overleg met de raad van bestuur altijd voor een nieuwsbrief voor de regionale raden. Zo werden zij goed geïnformeerd over de afwegingen en besluiten.
Veel verwanten doppen het liefst hun eigen boontjes, maar als het iets is wat niet alleen jouw kind aangaat, is het goed om het breder te trekken en bespreekbaar te maken. Een cliëntenraad kan daarbij helpen. Maar ook binnen een woning kunnen verwanten elkaar opzoeken om zaken bespreekbaar te maken. Juist door het samen te doen krijgt het meer gewicht en krijg je makkelijker dingen van de grond.
Beter onderling contact en betrokkenheid
In deze tijd van krapte op de arbeidsmarkt wordt het steeds belangrijker om samen op te trekken. Door samen rond de tafel te gaan en te bekijken wat we gezamenlijk kunnen doen. Dus niet van bovenaf opgelegd. Alleen zo kunnen we de kwaliteit van leven voor cliënten waarborgen. De een zal daarin actiever zijn dan de ander, maar je moet het er wel van hebben. Zo heb ik het project ‘Samen in Regie’ buitengewoon waardevol gevonden. Bewoners, verwanten en medewerkers van een locatie zoomden samen in wat goed liep en wat beter kon. Een kernteam analyseerde de verbeterpunten en kwam met verbetervoorstellen, waar de teams mee aan de slag zijn gegaan. Dat waren soms gewone dingen als een barbecue organiseren om elkaar informeel te ontmoeten, maar ook het gezamenlijk opknappen van de tuin rond de woning. Het project heeft het onderlinge contact en de betrokkenheid enorm verbeterd. Daarna zochten ouders elkaar makkelijker op.
Na ongeveer 35 jaar bijgedragen te hebben in verschillende functies aan de medezeggenschap ‘s Heeren Loo breed heb ik medio juni een punt gezet achter mijn laatste taak in de regio Midden-Nederland. Natuurlijk blijf ik betrokken omdat het me zoveel heeft gebracht. Ik heb geleerd hoe een grote organisatie als ’s Heeren Loo werkt, geleerd van de samenwerking met andere organisaties. Maar bovenal heb ik geleerd, dat door open te staan voor de ander -te luisteren en te zoeken naar oplossingen - je samen het meest bereikt.”
Meer weten over medezeggenschap in een cliëntenraad?
Als cliënt of verwant weet je zelf het beste wat je wil of wat beter kan. Jouw mening doet ertoe. Je kunt invloed uitoefenen op onze organisatie in de centrale en regionale cliëntenraden. We geloven dat iedereen beter wordt van cliëntmedezeggenschap. Daarom investeren we tijd, energie en geld in het goed organiseren van medezeggenschap. Wil je meer weten over medezeggenschap in een cliëntenraad?
