Activerende dagbesteding

• Doelgroep

  Indicatiecriteria:

  • leeftijd: 12 jaar en ouder;
  • ontwikkelingsniveau/IQ: 35-80;
  • problematiek:
    • cliënt kan als gevolg van beperking(en) niet deelnemen aan gewoon of begeleid werk;
    • cliënt is vroegtijdig schoolverlater;
  • hulpvraag: zinvolle dagactiviteiten.

  Contra-indicaties:

  • te laag ontwikkelingsniveau (IQ onder de 35);
  • cliënt kan niet ordenen en communiceren op het niveau van ten minste associaties.
• Doelstelling

  Hoofddoel:

  • individuele mogelijkheden van de cliënt verder ontwikkelen door de cliënt betekenisvolle en gevarieerde activiteiten aan te bieden die de cliënt kan ervaren en/of waar de cliënt in kan meedoen.
    

  Subdoelen:

  • de cliënt is actief betrokken bij zijn omgeving;
  • de cliënt voelt zich begrepen;
  • de cliënt voert betekenisvolle activiteiten uit;
  • de cliënt vergroot zijn vaardigheden (sociaal en praktisch);
  • de cliënt heeft interacties met andere cliënten en begeleiders;
  • de cliënt kan keuzes maken;
  • de cliënt heeft plezier.
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  Activerende dagbesteding valt in trede 3 van de participatieladder. De participatieladder geeft aan in hoeverre iemand meedoet. De ladder is ontwikkeld als meetinstrument in het kader van het participatiebudget. De ladder meet het daadwerkelijke niveau van participatie van de klant. ’s Heeren Loo gebruikt de ladder om inzichtelijk te maken dat onze cliënten participeren. Ook diegenen die niet kunnen uitstromen naar betaald werk. Activerende dagbesteding vindt plaats in groepsverband. Er worden diverse soorten activiteiten aangeboden. De cliënt staat centraal: zijn vraag is leidend voor wat geboden wordt wat betreft (werk)activiteiten. Iedere cliënt heeft een individueel programma waarbinnen hij ervaringen op kan doen die bij hem passen en waarin hij zich kan ontwikkelen door middel van het opdoen van succeservaringen. Denk aan activiteiten als (samen) bewegen (bijvoorbeeld fietsen, wandelen, zwemmen en schommelen), creatieve activiteiten (bijvoorbeeld schilderen, muziek maken), koken, boodschappen doen, sensopathische activiteiten, snoezelen, massage, enzovoorts.
  
  De cliënt geeft zelf richting aan zijn werk/de activiteiten (eigen regie). Werk/activiteiten staan in het teken van ontwikkelen of ontplooien van individuele mogelijkheden. Afhankelijk van de mogelijkheden van de cliënt gebeurt dit in relatie met anderen. Het aanbod bestaat uit zinvolle en betekenisvolle (werk)activiteiten. De begeleiders dragen zorg voor variatie, uitdaging, taken en verantwoordelijkheden waarbinnen mee doen, samen doen en zelf doen centraal staan. Activiteiten zijn zintuiglijk, motorisch en/of mentaal van aard waardoor de cliënt op diverse vlakken aangesproken wordt op zijn mogelijkheden en ontwikkelingsbehoefte.
  
  Binnen het programma is ruimte voor keuzemomenten afgestemd op de mogelijkheden van de cliënt. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van technische hulpmiddelen, zoals schakelaars, Ipads, Toby, oogbestuurbare computers. Ook eet- en drinkmomenten worden gezien als activiteiten waarbinnen keuzemomenten van belang zijn. Eventuele verzorgingsmomenten (ADL) worden ook beschouwd als momenten waarin aan contact, actieve en sturende rol en keuzes gewerkt kan worden. Door al deze activiteiten in een dag/weekprogramma te combineren en variëren ontstaat er een aanbod waarmee de cliënt motorisch, zintuiglijk en mentaal uitgedaagd wordt. Mentale activiteiten sluiten aan bij de al bestaande mogelijkheden van de persoon en de ‘zone van naaste ontwikkeling’. Per persoon kan een activiteit een andere insteek hebben. Bijvoorbeeld muziek maken is voor sommige mensen een meer mentale uitdaging (zelf iets bedienen/actie-reactie teweeg brengen), terwijl het voor anderen een meer zintuiglijke ervaring is.
  
  Activiteiten worden aangeboden in een setting waar alleen dit type dagbesteding geboden wordt, of waar ook arbeidsmatige dagactiviteiten plaatsvinden, waarin cliënten vanuit de dagbesteding gericht op persoonlijk welbevinden een onderdeel/stap van het totale productieproces voor de verkoop of levering van diensten uitvoeren. De activiteiten vinden plaats bij of vanuit ’s Heeren Loo.

  Werkzame elementen

  • motiveren door middel van motiverende gesprekstechnieken;
  • begeleiden met ‘handen op de rug’;
  • inschakelen van de cliënten daar waar kan en daar waar nodig;
  • overname van de cliënt daar waar nodig;
  • werken vanuit de visie ‘samen 100 %’: cliënten doen altijd een succeservaring op, een activiteiten kan niet mislukken;
  • het (samen) opdoen van succeservaringen;
  • in balans houden van de energiehuishouding (inspanning-ontspanning);
  • activiteiten voorspelbaar maken en herhaaldelijk terug laten komen.

  Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Ouders/verwanten spelen een grote rol in het samen met professionals, en waar mogelijk de cliënt zelf, opstellen van doelen. Zij leveren ook informatie aan t.b.v. de beeldvorming van de cliënt. Er is regelmatig overleg tussen dagbesteding/ouders en verwanten over de voortgang van de doelen. Wanneer een cliënt niet thuis woont, is er ook regelmatig overleg met de persoonlijk begeleider van de woonlocatie van de cliënt over de voortgang van de doelen. Daarnaast kunnen ouders/verwanten actief betrokken zijn bij de uitvoering van dagbestedingsactiviteiten.

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  Activerende dagbesteding kan in dagdelen afgenomen worden. Er kan maximaal gebruik gemaakt worden van 10 dagdelen, maandag tot en met vrijdag. Dit is afhankelijk van de indicatie van de cliënt.
  Afhankelijk van de zorg- en begeleidingsvraag bestaat een dagbestedingsgroep gemiddeld uit 6 á 7 jeugdigen of 8 á 10 volwassenen (met 2 begeleiders). Per dag(deel) kan het aantal aanwezige personen variëren. aantal dagdelen is afhankelijk van de afgegeven indicatie of beschikking.

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  De begeleiders zijn aan het werk tussen 8.30/9.00 en 17.00 uur. Begeleiders hebben tijd om werkdoelen op te stellen, te rapporteren en te evalueren. Daarnaast maken zij deel uit van multidisciplinaire overleggen van de cliënt.

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van:

  De werkwijze maakt gebruik van elementen uit Triple C, Op Eigen Benen en het Eigen Initiatief Model.

  • Scholten, G. & Schuurman, M. (2008). Eigenwaarde. Leermethodiek Op Eigen Benen. Achtergrond en toepassing. Wezep: INVRA.
  • Timmer, J.T. , Dekker, K.A. & Voortman H. (2003). Eigen Initiatief Model. Theorie en toepassing. Utrecht: Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn / NIZW.
  • Wouwe, H. van & Weerd, D. van de (2015). Het gewone leven ervaren (Triple C in theorie en praktijk).
    Sliedrecht: ASVZ.

  Effectiviteit

  Uit praktijkervaring blijkt dat het werken met activerende en arbeidsgerichte activiteiten een goede en zinvolle invulling van de dag kan bieden. Cliënten worden gewaardeerd, ontwikkelen zich, krijgen of houden een goed zelfbeeld en eigenwaarde. Het volgen van activerende dagbesteding draagt bij aan goede balans tussen inspanning en ontspanning.