Logopedie COMMUNICATIE
Logopedie op het gebied van communicatie is bedoeld voor alle cliënten met (dreigende) problemen in de communicatie. Diagnostiek is gericht op het in kaart brengen van communicatieve vaardigheden en op welke wijze de communicatie ondersteund kan worden. Behandeling (direct en indirect) en begeleiding is gericht op het verbeteren van de communicatie van de cliënt en zijn omgeving.
-
Indicatiecriteria
- leeftijd: 0-99;
- ontwikkelingsniveau/IQ: alle niveaus;
- problematiek:
- problemen in de communicatie, zowel receptief (begrijpen) als expressief (uiten);
- onbegrepen gedrag, ontstaan vanuit communicatienood;
- agressie / automutilatie vanwege onvoldoende communicatiemogelijkheden;
- hulpvragen:
- Help mij om te begrijpen wat er van mij verwacht wordt.
- Help mij overzicht te houden op mijn programma / dag.
- Hoe kan ik mij beter leren uiten?
- Hoe kunnen we een boodschap aan iemand duidelijk maken?
- Hoe moeten wij het gedrag van de cliënt begrijpen?
Contra-indicaties:
- Geen.
-
Hoofddoelen:
- de cliënt begrijpt de communicatie van anderen;
- de cliënt begrijpt wat er van hem verwacht wordt;
- de cliënt kan zich duidelijk maken passend bij zijn mogelijkheden, evt. middels het gebruik van totale
ondersteunde communicatie;
- de gesprekspartners begrijpen de communicatie van de cliënt;
- de gesprekspartners weten hoe zij hun communicatie aan de mogelijkheden van de cliënt moeten aanpassen.
Subdoelen (kunnen) zijn:
- het communicatieniveau van de cliënt is in kaart gebracht en uitgelegd;
- de (niet sprekende) cliënt kan communiceren middels gebarentaal, een spraakcomputer, afbeeldingen en/of voorwerpen, afhankelijk van de mogelijkheden van de cliënt;
- de cliënt oefent invloed uit op zijn omgeving, leert aan te geven wat hij wil;
- de cliënt heeft overzicht over zijn dag middels een hulpmiddel (zoals pictogrammen, afbeeldingen, voorwerpen of geschreven tekst);
- de gesprekspartners kennen het niveau van hun cliënt en passen hun communicatieniveau en communicatievorm hierop aan;
- gesprekspartners reageren bij cliënten met beperkte communicatiemogelijkheden sensitief en responsief op het probleemgedrag door het gedrag te zien als een communicatieve intentie.
-
Aard werkzaamheden
Diagnostiek
- Onderzoek naar communicatieniveau en communicatiemogelijkheden:
- ComVoor test + ComVoor-V (voor mensen met visuele beperking);
- C-BILLT: Computer-Based instrument for Low motor Language Testing;
- Nederlandstalige Non Speech Test (NNST);
- Communicatieve Intentie Onderzoek (CIO);
- Nederlandstalige MacArthur Lijsten voor communicatieve ontwikkeling (N-CDI’s);
- Communicatieschema: Weerklankmethode, opstellen communicatieprofiel;
- in kaart brengen Communicatieve Functies:
- Observatielijst Beginnende Communicatie (Van den Dungen);
- Observatielijst Communicatieve Functies – (Kingma-Van den Hoogen);
- Communicatiematrix
- (video-)observatie van communicatie in verschillende contexten.
Behandeling
- het leren communiceren / vergroten van expressieve vaardigheden; bijvoorbeeld met PECS (Picture Exchange Communication System) of PODD (Pragmatic Organised Dynamic Display) of alternatieve communicatie apps ;
- beeldvorming en communicatie verbeteren bij ouders/begeleiders (op het gebied van begrijpen en uiten);
- advisering en implementatie van communicatieondersteuning in alle contexten, zoals verwijzers met voorwerpen, pictogrammen en foto’s, visualisaties, communicatiepaspoort, spraakcomputers, spraakapp’s, en/of gebarentaal;
- ontwikkelen communicatiehulpmiddelen en/of visualisaties;
- advisering totale ondersteunende communicatie.
Werkzame elementen
Ingezette strategieën zijn vooral gericht op:
- bijdrage diagnostiek en beeldvorming: vroegtijdig opsporen van communicatieproblemen gericht op vermindering van gedragsproblemen;
- bewustwording creëren over het communicatieniveau en inzet van totale ondersteunende communicatie;
- vergroten communicatievaardigheden cliënt en/of omgeving door middel van advisering en coaching on the job;
- ouders/begeleiders worden ingezet als co-trainer;
- individuele ondersteuning en hulpmiddelen op maat ontwikkelen/aanreiken;
- multidisciplinair samenwerken
Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk
Cliënt en zijn directe omgeving worden altijd betrokken bij onderzoek, behandeling en advisering, omdat communicatie in alle contexten van het leven plaatsvindt.
Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)
Diagnostiek:
- onderzoek vindt via observatie plaats als de cliënt vanwege beperkte cognitieve vaardigheden niet instrueerbaar is;
- extra tijd vanwege mogelijkheden cliënt (concentratie, reactie op doorbreken bekende structuur, beperkte informatieverwerking);
- anamnese vindt altijd plaats via begeleiders/ouders, omdat niet alle cliënten reflectieve vaardigheden hebben en hun eigen klachten kunnen verwoorden;
- omdat veel onderzoeken niet ontwikkeld en genormeerd zijn voor deze doelgroep of leeftijdsgroep, moet er bij de interpretatie en analyse vaak een vertaalslag gemaakt worden.
Behandeling:
- veel behandelingen vinden plaats binnen de context, omdat het maken van de transfer naar andere contexten niet mogelijk is;
- meer tijd en langere duur nodig om nieuw gedrag te trainen;
- veel behandelingen zijn indirect (gericht op begeleiders/ouders) omdat de cliënt niet altijd leerbaar is;
- meer overlegtijd om over te dragen aan ouders/begeleiders en hen waar nodig te trainen;
veelal vindt behandeling multidisciplinair plaats; - materialen moeten op maat ontwikkeld of aangepast worden;
- soms extra reistijd omdat onderzoek en behandeling gezien de mogelijkheden van de cliënt alleen op locatie (woning/school) kan worden uitgevoerd.
Duur, frequentie en vorm van de interventie
Duur en frequentie is afhankelijk van doelstelling, problematiek en de mate van complexiteit en multidisciplinariteit.
De gehele interventie bestaat uit 8 uur kortdurend advies, 20 uur regulier advies of 36 uur complex advies. Tijdsbesteding per week: laag intensief 40 minuten, regulier 75 minuten, intensief 150 minuten. Bij het opgang brengen van communicatieontwikkeling is soms een meerjarig traject noodzakelijk met een inzet van 52 uur op jaarbasis.
De interventie vindt altijd individueel plaats.
Bij intake en anamnese zijn veelal verwanten of persoonlijk begeleider aanwezig. Onderzoek vindt plaats op de woning / op het werk / dagbesteding, waar mogelijk in een behandelruimte. Inzet video-observatie is afhankelijk van vraag en complexiteit. Daarnaast biedt de logopedist ondersteuning bij inrichting van hulpmiddelen en advisering/training op het gebied van Totale Communicatie.Tijdsinvestering van de professional(s)
Tijdsinvestering logopedist:
- dossieronderzoek: 30-60 minuten;
- directe behandeling: variërend tussen 40-75 minuten (behandeling + voorbereiding + rapportage);
- onderzoek/observatie: 2 uur bij korte vraag tot 6 uur bij complexe vraag;
- analyse bij video-observatie: 2 uur;
- verslaglegging en dossiervorming: 2 uur tot 4 uur;
- (multidisciplinair) overleg: bij eenvoudige vraag eenmalig 1 uur. Bij complexe vraag: aansluitend bij MDO cyclus waarbij uren variabel zijn.
- instructie en implementatie: 2 uur tot 8 uur (afhankelijk van het advies);
- evaluatie: 30-60 minuten;
- aanschaf hulpmiddelen: 30 minuten tot 4 uur (afhankelijk van het hulpmiddel);
- advisering en training Totale Communicatie: 9 uur uitvoering, 3 uur voorbereiding;
- advisering en training gebaren: 6 uur uitvoering, 2 uur voorbereiding (deels afhankelijk van doel)
- reistijd: variabel.
Bij complexe communicatievragen zal multidisciplinair gewerkt worden: met AVG-arts, fysiotherapeut, ergotherapeut, gedragswetenschapper en eventueel externen: CCE, Kompagne, RDG, Kentalis, WKZ, enzovoorts.
- Onderzoek naar communicatieniveau en communicatiemogelijkheden:
-
Gebaseerd op / bewerking van:
Uitgangspunt in de behandeling zijn de normale stappen in de communicatieontwikkeling. Er wordt gewerkt met Totale Communicatie, waarbij de communicatiemiddelen aansluiten bij het niveau van betekenisverlenen en in alle contexten geïmplementeerd worden. Bij cliënten die moeite hebben met betekenisverlenen (bijvoorbeeld bij autisme) wordt gewerkt met ‘Concept Ondersteunende Communicatie’ en ‘Geef me de 5’.
- Balcom, van. H. (2009). Communicatie op eigen wijze. Acco.
- De Bruin, C. (2004). Geef me de 5: een praktisch houvast bij de opvoeding en begeleiding van kinderen met autisme. Graviant educatieve uitgave.
- Van den Dungen, L., & Den Boon, N. (2006). Beginnende communicatie: therapieprogramma voor communicatieve functies in de preverbale en vroegverbale fase. Swets & Zeitlinger.
- Geeter, de. K. & Munstermann (2017). Koffie met een koekje. Zalsman Groningen
- Kingma-van den Hoogen, F. (2010). Kinderen beter leren communiceren: therapieprogramma voor communicatieve functies. Maklu.
- Noens, I., & van Berckelaer-Onnes, I. (2002). Communicatie bij mensen met autisme en een verstandelijke beperking: van inzicht naar interventie. Nederlands tijdschrift voor de zorg aan mensen met verstandelijke beperkingen, 28(4), 212-225.
- Oskam, E., & Scheres, W. (2005). Het bepalen van het communicatieniveau. In E. Oskam, & W. Scheres (Red.), Totale communicatie (2e ed.). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, pp 37-79.
- Oskam, E., & Scheres, W. (2005). Communicatie, taal en Totale communicatie. In E. Oskam, & W. Scheres (Red.), Totale communicatie (2e ed.). Maarssen,: Elsevier Gezondheidszorg, pp 19-31.
- Rijdt, C. de. (2013). Ondersteunend communiceren, werken met visualisaties. Apeldoorn: Garant.
- Verpoorten, R., Noens, I., & Berckelaer-Onnes, I. van. (2004). ComVoor, Voorlopers in de communicatie. Leiden: PITS B.V.
Locaties
-
Polikliniek DeventerBij Poli Deventer kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Hunneperkade 88
7418 BT Deventer -
Ambulante begeleiding in Noordwijk/Zuid-HollandHulp thuis (ambulant)Vanuit Noordwijk ondersteunen we mensen met een beperking die zelfstandig wonen of gezinnen met een kind met een beperking bij hen thuis.Wintertuinlaan 6
2201 ZS Noordwijk -
Polikliniek BedumBehandelenBij Polikliniek Bedum kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Schoolstraat 10
9781 JN Bedum -
Polikliniek WekeromBehandelenBij Polikliniek Wekerom kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Apeldoornseweg 60
6733 SC Wekerom -
Polikliniek LeeuwardenBehandelenBij Polikliniek Leeuwarden kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Jacob Catsplein 1
8913 CS Leeuwarden -
Polikliniek ZwolleBehandelenBij Polikliniek Zwolle kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Dokter Spanjaardweg 12
8025 BT Zwolle -
Logeerhuis EMB in MonsterWonenDe logeerwoning EMB op Het Westerhonk is ingericht met acht logeerplekken voor kinderen en jong volwassenen met een ernstig meervoudige beperking.Het Veld 1
2681 JZ Monster -
Trainingswoning zelfstandig wonen binnen gemeente WestlandWonen Jeugd BegeleidingAan de Goudenregenstraat staat de trainingswoning voor mensen met een licht verstandelijke beperking.Goudenregenstraat 121
2681 GH Monster -
Ganzenkamp 16Woningen met 24-uurs begeleiding voor mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking.Ganzenkamp 16
3853 HA Ermelo -
Paardenkamp 10Voor mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking.Paardenkamp 10
3853 HB Ermelo -
Ganzenkamp 15Beschermd wonen in Ermelo voor senioren met een ernstige verstandelijke beperking.Ganzenkamp 15
3853 HA Ermelo -
Ganzenkamp 6Beschermd wonen met 24-uurs begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking.Ganzenkamp 6
3853 HA Ermelo -
Schelpendaal 3Schelpendaal 1, 3, 5 en 7 zijn woningen voor mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking of een matige tot ernstige verstandelijke beperking.Schelpendaal 3
2681 JJ Monster -
Schelpendaal 5Schelpendaal 1, 3, 5 en 7 zijn woningen voor mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking of een matige tot ernstige verstandelijke beperking.Schelpendaal 5
2681 JJ Monster -
Groenendaal 4Op Groenendaal 2-8 wonen volwassenen met autisme en/of moeilijk verstaanbaar gedrag met 24-uurs zorg.Groenendaal 4
2681 DZ Monster -
Begeleid wonen voor kinderen en jongeren op woonzorgpark Het WesterhonkWonen Jeugd BegeleidingVier groepswoningen voor kinderen en jongeren t/m 18 jaar.Groenendaal 10
2681 DZ Monster -
Groenendaal 8Op Groenendaal 2-8 wonen volwassenen met autisme en/of moeilijk verstaanbaar gedrag met 24-uurs zorg.Groenendaal 8
2681 DZ Monster -
Groenendaal 6Op Groenendaal 2-8 wonen volwassenen met autisme en/of moeilijk verstaanbaar gedrag met 24-uurs zorg.Groenendaal 6
2681 DZ Monster -
Groenendaal 20Vier groepswoningen voor mensen met een matig tot ernstige verstandelijke beperking.Groenendaal 20
2681 DZ Monster -
Groenendaal 18Vier groepswoningen voor mensen met een matig tot ernstige verstandelijke beperking.Groenendaal 18
2681 DZ Monster -
Landweg 1Landweg 1 t/m 13 is een woongroep voor mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.Landweg 1
2681 VZ Monster -
Groenendaal 22Vier groepswoningen voor mensen met een matig tot ernstige verstandelijke beperking.Groenendaal 22
2681 DZ Monster -
Landweg 11Landweg 1 t/m 13 is een woongroep voor mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.Landweg 11
2681 VZ Monster -
Landweg 5Landweg 1 t/m 13 is een woongroep voor mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.Landweg 5
2681 VZ Monster -
Landweg 23Landweg 19, 21, 23 en 25 zijn groepswoningen met 24-uursbegeleiding voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking.Landweg 23
2681 VZ Monster -
Landweg 19Landweg 19, 21, 23 en 25 zijn groepswoningen met 24-uursbegeleiding voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking.Landweg 19
2681 VZ Monster -
Landweg 4Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 4
2681 VZ Monster -
Landweg 2Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 2
2681 VZ Monster -
Landweg 14Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 14
2681 VZ Monster -
Landweg 12Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 12
2681 VZ Monster -
Landweg 10Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 10
2681 VZ Monster -
Landweg 8Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 8
2681 VZ Monster -
Landweg 6Op Landweg 2 tot en met 14 in Monster hebben wonen mensen met een ernstige verstandelijke beperking met verschillende culturele achtergronden en leeftijden.Landweg 6
2681 VZ Monster -
Sand Ambachtstraat 27In de woningen aan de Sand Ambachtstraat 27-29 wonen mensen met een lichte verstandelijke beperking. Er is 24 uur per dag ondersteuning.Sand Ambachtstraat 27
2691 BL 's-Gravenzande -
Bosweg 38De Boog bestaat uit negen groepswoningen voor mensen met een verstandelijke beperking van uiteenlopende niveaus.Bosweg 38
2681 JK Monster -
Bosweg 37De Boog bestaat uit negen groepswoningen voor mensen met een verstandelijke beperking van uiteenlopende niveaus.Bosweg 37
2681 JK Monster -
Goudenregenstraat 119Goudenregenstraat 119
2681 GH Monster -
Sand Ambachtstraat 29In de woningen aan de Sand Ambachtstraat 27-29 wonen mensen met een lichte verstandelijke beperking. Er is 24 uur per dag ondersteuning.Sand Ambachtstraat 29
2691 BL 's-Gravenzande -
Goudenregenstraat 127Goudenregenstraat 127
2681 GH Monster -
Goudenregenstraat 125Goudenregenstraat 125
2681 GH Monster -
Trainingswoningen voor jongeren met een LVB in gemeente WestlandWonen BegeleidingBen je (jong)volwassen en heb je een licht verstandelijke beperking? Wil je graag op jezelf wonen, maar kun je (nog) niet zelfstandig wonen? Dan is wonen op de Goudenregenstraat misschien iets voor jou.Goudenregenstraat 123
2681 GH Monster -
Het Veld 34*Begeleid wonen in een groepshuis voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking.Het Veld 34
2681 JZ Monster -
Het Veld 48*Een groepswoning voor volwassenen met een matige verstandelijke beperking.Het Veld 48
2681 JZ Monster -
Het Veld 6*Groepswoningen voor mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking.Het Veld 6
2681 JZ Monster -
Het Veld 20*Het Veld 14 en 20 zijn woningen voor mensen met een verstandelijke beperking, op het woonzorgpark Het Westerhonk. Tussen deze woningen in staan particulierenwoningen (nummers 16 en 18).Het Veld 20
2681 JZ Monster -
Het Veld 14*Het Veld 14 en 20 zijn woningen voor mensen met een verstandelijke beperking, op het woonzorgpark Het Westerhonk. Tussen deze woningen in staan particulierenwoningen (nummers 16 en 18).Het Veld 14
2681 JZ Monster -
Het Veld 40*Begeleid wonen in een groepshuis voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking.Het Veld 40
2681 JZ Monster -
Reykjavikweg 7Geschakelde woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.Reykjavikweg 7
2548 VA Den Haag -
Het Veld 12*Groepswoningen voor mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking.Het Veld 12
2681 JZ Monster -
Trainingswoningen voor jongvolwassenen met een LVB in het WestlandWonen Begeleiding JeugdOp de Koningin Beatrixstraat 3 en 9b wonen mensen met een licht verstandelijke beperking. Op nummer 9 wonen mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking.Koningin Beatrixstraat 3
2678 EE De Lier -
Reykjavikweg 17Geschakelde woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.Reykjavikweg 17
2548 VA Den Haag -
Reykjavikweg 15Geschakelde woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.Reykjavikweg 15
2548 VA Den Haag -
Reykjavikweg 13Geschakelde woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.Reykjavikweg 13
2548 VA Den Haag -
Reykjavikweg 11Geschakelde woningen voor mensen met een verstandelijke beperking.Reykjavikweg 11
2548 VA Den Haag -
Koningin Beatrixstraat 13Op de Koningin Beatrixstraat wonen mensen met een lichte verstandelijke beperking. Op nummer 9 wonen mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking.Koningin Beatrixstraat 13
2678 EE De Lier -
Koningin Beatrixstraat 11Op de Koningin Beatrixstraat wonen mensen met een lichte verstandelijke beperking. Op nummer 9 wonen mensen met een zeer ernstige meervoudige beperking.Koningin Beatrixstraat 11
2678 EE De Lier -
Van Bergenhenegouwenlaan 2a*De Van Bergenhenegouwenlaan 2a-b-c is een adres van ’s Heeren Loo, in het gebouw van Woonzorgcentrum de Terwebloem in Poeldijk van de Pieter van Foreest stichting. WIj werken hier nauw met hen samen.Van Bergenhenegouwenlaan 2
2685 GB Poeldijk -
Veldvreugd 17*Veldvreugd 16-17 zijn woningen voor ouderen met een ernstige (meervoudige) beperkingVeldvreugd 17
2636 JJ Schipluiden -
Veldvreugd 16*Veldvreugd 16-17 zijn woningen voor ouderen met een ernstige (meervoudige) beperkingVeldvreugd 16
2636 JJ Schipluiden -
Van Bergenhenegouwenlaan 2c*De Van Bergenhenegouwenlaan 2a-b-c is een adres van ’s Heeren Loo, in het gebouw van Woonzorgcentrum de Terwebloem in Poeldijk van de Pieter van Foreest stichting. WIj werken hier nauw met hen samen.Van Bergenhenegouwenlaan 2
2685 GB Poeldijk -
Van Bergenhenegouwenlaan 2b*De Van Bergenhenegouwenlaan 2a-b-c is een adres van ’s Heeren Loo, in het gebouw van Woonzorgcentrum de Terwebloem in Poeldijk van de Pieter van Foreest stichting. WIj werken hier nauw met hen samen.Van Bergenhenegouwenlaan 2
2685 GB Poeldijk -
Polikliniek AlmeloBehandelenBij Polikliniek Almelo kan je terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding van mensen met een (licht) verstandelijke beperking.Kieftsbeeklaan 1
7607 TA Almelo