Logopedie GEHOOR

• Doelgroep

  Indicatiecriteria:

  • leeftijd: vanaf 1 jaar;
  • ontwikkelingsniveau / IQ: alle niveaus;
  • problematiek:
    • problemen in de hoorfunctie (zowel perceptief als conductief/geleidingsverlies) en gemengd gehoorverlies;
    • problemen in de communicatie en gedragingen als gevolg van beperkte hoorfunctie;
    • risico op lawaaischade;
    • ouderdomsslechthorendheid;
    • preventie bij bepaalde syndromen die bekend zijn met verhoogd risico op problemen rondom de hoorfunctie.
  • hulpvragen:
    • Is het gehoor voldoende voor de dagelijkse communicatie?
    • Help mij goed te horen.
    • Help mij tot "spraakverstaan" te komen.
    • Help mij bij verminderde tot afwezige hoorfunctie tot een goede communicatie te komen.
    • Help mij preventief te screenen om op tijd de hoorfunctie te kunnen verbeteren/ aanpassingen te doen, zodat de hoorfunctie weer zo optimaal mogelijk wordt.
  • Hoe bieden wij een veilig geluidsklimaat?

  Contra-indicaties:

  • Aanwezigheid van cerumen in de gehoorgang of op het trommelvlies
  • Aanwezigheid van een gehoorgangontsteking
  • Aanwezigheid van middenoorontsteking
  • Binnen een periode van c.a. 3 maanden na een trommelvliessluiting en/of een middenooroperatie
  • Als er sprake is van een zeer nauwe en/of gevoelige gehoorgang
  • Als er sprake is van hyperacusis: overgevoeligheid van alledaagse geluiden
  • Plotsdoofheid

  
  

• Doelstelling

  Hoofddoelen:

  • de cliënt heeft (indien mogelijk) in alle contexten een goed gehoor;
  • de cliënt komt in alle contexten tot een zo optimaal mogelijke geslaagde communicatie (passend bij de mogelijkheden van de cliënt);
  • de cliënt beschermt zijn gehoor tegen lawaaischade.

  Subdoelen:

  • de cliënt heeft in alle gewenste contexten hoorrevalidatie met een luisterhulp (hoortoestel, Cochleair Implantaat, ringleiding, soloapperatuur);
  • de cliënt kan zijn behoeften en wensen duidelijk maken(passend bij de mogelijkheden van de cliënt); 
  • de cliënt kan communicatie van anderen verstaan;
  • het geluidsniveau in huis, op het werk of andere contexten blijft onder de gestelde geluidnorm, zodat lawaaischade aan het oor voorkomen wordt.
  • het betrokken netwerk biedt een veilig geluidsklimaat.
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  Diagnostiek:

  Gehoorscreening: preventief of op verwijzing van de gedragswetenschapper of arts. De screening kan bestaan uit observatie, vrije veldonderzoek, toonaudiometrie, tympanometrie, beeldvorming m.b.v. en/of otoscopie. Volgens de richtlijnen wordt bij elke cliënt bij 5, 10 en 15 jaar en een 5-jaarlijkse screening vanaf het 40ste levensjaar verricht, zodat ouderdomsslechthorendheid (presbyacusis) vroegtijdig opgespoord kan worden. 

  Bij cliënten met syndromen waarbij veelvuldig oorproblemen kunnen voorkomen, wordt een driejaarlijkse screening geadviseerd, ongeacht leeftijd. Bij gevonden gehoorverliezen zoals beschreven in de handreiking gehoorstoornissen van de NVAVG wordt doorverwezen voor nader onderzoek naar het Audiologisch Centrum. 

  De cliënten waar onvoldoende objectief beeld van de hoorfunctie verkregen kan worden, worden verwezen naar het Audiologisch Centrum (EMB / ZEVB). Bij gevonden middenoorproblemen of medische problemen, wordt verwezen naar de huisarts en/of KNO-arts.

  Behandeling:

  • instructie en advisering aan omgeving;
  • hoorrevalidatie met hoortoestellen of andere vormen van luisterhulp. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de audicien en het audiologisch centrum;
  • communicatieadviezen aan de cliënt en/of omgeving;
  • behandeling gericht op het trainen van communicatie en -ondersteuning (bijvoorbeeld gebaren of hulpmiddelen)

  
  

  Werkzame elementen

  • vroegtijdige opsporing van gehoorproblemen om communicatieproblemen te voorkomen en/of vroegtijdige (medische) behandeling mogelijk te maken;
  • strategieën in de behandeling van gehoor- en communicatieproblemen zijn psycho-educatie, inzet hulpmiddelen (hoortoestel, luisterhulp), gewenning en training en advisering aan cliënten en gesprekspartners over communicatie bij slechthorendheid en omgevingsaanpassingen;
  • individuele ondersteuning op maat.

  Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Cliënt en ouders, en indien van toepassing begeleiders, worden altijd betrokken bij onderzoek, behandeling en advisering: de doelen hebben betrekking op alle contexten van de cliënt en zijn omgeving.

  Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)

  Gehoorscreening:

  • Screening wordt afgestemd op de cognitieve vaardigheden van de cliënt: bij EMB- en EVB-cliënten waarbij geen actieve reactie gevraagd kan worden, zal vaker door observatie en een reactiemeting een onderzoek plaatsvinden. Bij MVB- en NAH-cliënten wordt vaak spelaudiometrie toegepast, waarbij op basis van conditionering een reactie uitgelokt wordt. Bij LVB- en NAH-cliënten wordt audiometrie toegepast. Tympanometrie kan worden afgenomen wanneer er een afwijkend beeld uit de genoemde onderzoeken komt.
  • Gezien de draagkracht van de cliënten (concentratie, reactie op doorbreken van bekende structuur, beperkte informatieverwerking) zijn soms meerdere sessies nodig.

  Behandeling:

  • meer tijd en langere duur nodig om nieuw gedrag te trainen;
  • meer tijd om voor overdracht aan ouders/begeleiders en hen waar nodig te trainen;
  • soms extra reistijd omdat onderzoek en behandeling gezien de mogelijkheden van de cliënt op locatie woning/school wordt uitgevoerd.

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  De interventie wordt altijd individueel uitgevoerd. Duur en frequentie zijn afhankelijk van de mogelijkheden van de cliënt.

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  De duur en frequentie hangen af van de doelstelling, de mogelijkheden van cliënt en omgeving, en de mate van complexiteit en multidisciplinariteit.

  • gehoorscreening: 45 minuten;
  • verslaglegging gehooronderzoek: 30 minuten; 
  • hoortoestelgewenningstraject: 90-120 minuten; 
  • advisering aan omgeving, overleg, overhead: 60 minuten;
  • behandeling: duur is afhankelijk van doel en mogelijkheden cliënt: 30 minuten per keer;
  • training gebarentaal omgeving: 3x 3 uur voor de cursus NMG;
  • reistijd: variabel.

  
  

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van:

  • Evenhuis, H.M . e.a. (1995, 01, 02). Richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van slechthorendheid bij verstandelijk gehandicapten. Geraadpleegd op 10-07-2017, van http://nvavg.nl/wp-content/uploads/2014/upload/standaarden/standaard---1995-02-slechthorendheid.pdf.
  • Balkom, van H. (2009). Communicatie op eigen wijze. Theorie en praktijk in de zorg, het onderwijs en de ondersteuning voor mensen met een auditief-communicatieve en verstandelijke beperking. Leuven: Acco.

  Effectiviteit

  Na afloop van de interventie wordt elk individueel zorgtraject geëvalueerd en beoordeeld of de zorgvraag voldoende beantwoord is. Jaarlijks vindt er steekproefsgewijs een cliënttevredenheidstoets plaats.