Kortdurende Intensieve Traumabehandeling (KIT)

• Doelgroep

  Voorwaarde voor deelname aan KIT is dat er minimaal vier traumatische ervaringen zijn die de klachten van de jongere veroorzaken. Het is nodig dat de jongere kan en wil spreken over zijn of haar traumatische ervaringen. Vanwege de therapeutenrotatie moet de jongere om kunnen gaan met wisselende gezichten.
  

  Hulpvraag:

  Behandeling voor ernstige traumaklachten (herbelevingen, vermijding en negatieve veranderingen in cognities en stemming en verandering in arousal en reactiviteit).

  De jongeren zijn vaak gediagnosticeerd met PTSS en/of een reactieve hechtingsstoornis. Naast de kernsymptomen van PTSS (herbelevingen, vermijdingsgedrag en hyperarousal) hebben ze ook vaak moeite met emotieregulatie, verstoring van relationele vaardigheden, negatieve kernovertuigingen en andere klachten. Soms hebben zij al meerdere mislukte traumabehandelingen achter de rug

  Contra-indicaties:

  -Afkeer van sport: Een jongere hoeft niet sportief te zijn. Tijdens KIT wordt dagelijks veel gesport.
  
  -Geen motivatie: Gezien de intensiteit van de behandeling is motivatie van de jongere om deze behandeling te volbrengen noodzakelijk.
  
  -Alcohol- of drugsverslaving

• Doelstelling

  Hoofddoel:

  • Het hoofddoel van KIT is dat de jongere zich weer prettig en ontspannen voelt doordat de traumaklachten sterk verminderen of zelfs verdwijnen.

  Subdoel:

  • De internaliserende en externaliserende problematiek van de jongere zijn significant afgenomen.
  • De jongere komt (weer) toe aan de ontwikkelingstaken.
  • Er ontstaat openheid om aan andere behandeldoelen te werken, zoals emotieregulatie, weerbaarheid en rouwverwerking.
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  KIT duurt twee weken, waarbij er wekelijks vier dagen (ma t/m do) een dagvullend behandelprogramma wordt geboden. In totaal krijgt een jongere acht sessies imaginaire exposure en acht sessies EMDR aangeboden. Imaginaire exposure en EMDR zijn eerstekeuzebehandelingen bij trauma (Beer & Roos, 2012). Tussen de verschillende therapeutische sessies, wordt ‘sport en beweging’ aangeboden in groepsverband. Dit is dagelijks twee keer.

  De jongeren krijgen psycho-educatie over traumatisering en traumabehandeling.

  Voorafgaand aan de twee KIT-weken is er een uitgebreide intake-fase. In deze fase worden de jongere en zijn netwerk geïnformeerd over de behandeling. Er vindt diagnostiek plaats. Ook wordt in de intakefase bepaald welke traumatische ervaringen verwerkt moeten worden. Deze worden op het ‘rode-draad formulier’ vastgelegd. Op dit formulier staat welk trauma op welke dag behandeld wordt. In principe wordt er één trauma per dag behandeld.

  Tijdens KIT wordt er door een team van behandelaren gewerkt middels therapeutenrotatie (bij de exposure en EMDR). Dit betekent dat de jongere een team van therapeuten heeft. De therapeuten volgen allemaal het ‘rode-draad formulier’ en werken intensief samen.

  Voor de jongere staat tijdens KIT alles in het teken van de traumabehandeling. De jongere hoeft niet naar school of werk en er worden afspraken met de jongere en het netwerk gemaakt hoe de jongere het beste kan worden ondersteund tijdens KIT.

  Werkzame elementen

  • Een intensief traumabehandelprogramma: Vanuit diverse internationale onderzoeken (bij normaal begaafde volwassenen) blijkt dat intensieve traumabehandeling positievere effecten heeft dan de traditionele behandeling met 1x per week therapie:​ de klachten verminderen sneller​; er is minder drop-out​; de resultaten zijn beter. Factoren die hieraan bijdragen:​ twee weken is te overzien, waardoor het beter lukt om de zware behandeling vol te houden; doordat er intensief wordt samengewerkt met een team van therapeuten wordt het trauma gerichter behandeld; de combinatie van exposure en EMDR blijkt effectief. Dit geldt ook voor jongeren met ernstige PTSS waarbij sprake is van comorbiditeit (Van Woudenberg, et.al, 2018).
  • Imaginaire exposure en EMDR: Deze therapievormen zijn de eerstekeuzebehandelingen bij trauma (Beer & Roos, 2012).
  • Sport en beweging: Vanuit onderzoek blijken sport en bewegen bij te dragen aan de traumaverwerking (Rosenbaum et al., 2015).
  • Psycho-educatie: Door het vergroten van de kennis over trauma en traumabehandeling wordt de motivatie voor KIT vergroot.
  • Therapeutenrotatie: Deze samenwerking zorgt voor expertisevergroting, taakgerichtheid (de therapeut moet doen wat er op de rode draad staat) en de last van de complexe problematiek wordt gezamenlijk gedragen.

  Systeemgerichtheid/ betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Tijdens de intakefase wordt het netwerk van de jongere betrokken. Er wordt uitleg gegeven over KIT en het netwerk wordt betrokken bij de diagnostiek. Met belangrijke personen uit het netwerk worden afspraken gemaakt over hoe zij de jongere het beste kunnen ondersteunen bij deze intensieve behandeling. Tijden KIT zijn er overdrachtsmomenten tussen het netwerk en het KIT-team.

  Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)

  KIT is speciaal ontwikkeld voor jongeren (12-23 jaar) met een licht verstandelijke beperking, waarbij sprake is van vroegkinderlijke chronische traumatisering.

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  De therapeutische onderdelen van KIT (exposure-therapie en EMDR) zijn individueel. De onderdelen ‘sport en beweging’ en psycho-educatie worden in een groep aangeboden. De groepsgrootte kan verschillen van twee tot acht jongeren. Dit is afhankelijk van de deelnemende jongeren (problematiek en wat zij aankunnen).

  KIT duurt twee weken, waarbij er twee keer vier dagen een behandelprogramma (totale duur per dag is ongeveer 6,5 uur) wordt aangeboden.

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  De tijdsinvestering per jongere verandert als de groepsgrootte verandert. Hieronder wordt ervan uitgegaan dat KIT aan acht jongeren tegelijk wordt aangeboden. Sport en beweging en psycho-educatie worden in deze berekening aangeboden in groepjes van vier.

  Gedragswetenschapper: 45 uur per jongere

  Begeleider: 16,25 uur per jongere

  Gedragskundig medewerker: 18,25 uur per jongere

  
  

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van:

  KIT is ontwikkeld op basis van bestaande intensieve traumabehandelingen voor volwassenen zonder verstandelijke beperking (Visser, 2021a; 2021b).

  Uit diverse internationale onderzoeken (bij normaal begaafde volwassenen) blijkt dat intensieve traumabehandeling positievere effecten heeft dan de traditionele behandeling met een maal per week therapie:​ de klachten verminderen sneller​; er is minder drop-out​; de resultaten zijn beter. Er zijn verschillende factoren die hieraan bijdragen.​ Twee weken is te overzien, waardoor het beter lukt om de zware behandeling vol te houden. Doordat er intensief wordt samengewerkt met een team van therapeuten met elk hun eigen expertise, wordt het trauma gerichter behandeld. De combinatie van exposure en EMDR blijkt effectief. Dit geldt ook voor jongeren met ernstige PTSS waarbij sprake is van co-morbiditeit.

  • - Beer, R., & Roos, C. de (2012). Diagnostiek van getraumatiseerde kinderen en adolescenten. In: O. van der Hart, R. Kleber, & E. Vermetten (Eds.), Handboek Posttraumatische stressstoornissen. Utrecht: De Tijdstroom, 365-382.
  • Bongaerts, H., Van Minnen, A., De Jongh, A. (2017). Intensive EMDR to treat PTSD patients with severe comorbidity: A case series. Journal of EMDR Practice and Research, 11, 84-95. DOI: 10.1891/1933- 3196.11.2.84
  • Voorendonk, E., De Jongh, A., Rozendaal, L. & Van Minnen, A. (2020). Trauma-focused treatment outcome for complex PTSD patients: results of an intensive treatment programme, European Journal of Psychotraumatology, 11:1, 1783955, DOI: 10.1080/20008198.2020.1783955
  • Rosenbaum S., Sherrington C., Tiedemann A., (2014). Exercise augmentation compared with usual care for post-traumatic stress disorder: A randomized controlled trial. Acta Psychiatrica Scandinavica, 131(5) 350-9. DOI: 10.1111/acps.12371
  • Visser, K. (2021a). Draaiboek KIT. Ermelo: ’s Heeren Loo Groot Emaus.
  • Visser, K. (2021b). KIT. Handleiding voor medewerkers. Ermelo: ’s Heeren Loo Groot Emaus.
  • Voorendonk, E., De Jongh, A., Rozendaal, L. & Van Minnen, A. (2020). Trauma-focused treatment outcome for complex PTSD patients: results of an intensive treatment programme, European Journal of Psychotraumatology, 11:1, 1783955, DOI: 10.1080/20008198.2020.1783955
  • Van Woudenberg, C., Voorendonk, E.M., Bongaerts, H., Zoet, H.A., Verhagen, M., Lee C.W., Van Minnen, A. & De Jongh, A. (2018). Effectiveness of an intensive treatment programme combining prolonged exposure and eye movement desensitization and reprocessing for severe post-traumatic stress disorder. European Journal of Psychotraumatology. 9. 1487225. doi: 10.1080/20008198.2018.1487225.

  Effectiviteit (onderzoek naar effectiviteit, praktijkervaring, cliënttevredenheid, m.n. gericht op de beoogde doelgroep(en); vermeld relevante bronnen)

  KIT is beschreven in een handleiding en draaiboek:
  - Visser, K. (2021a). Draaiboek KIT. Ermelo: ’s Heeren Loo Groot Emaus.
  - Visser, K. (2021b). KIT. Handleiding voor medewerkers. Ermelo: ’s Heeren Loo Groot Emaus.
  Er wordt gewerkt met vaste formats en formulieren. De therapiesessies worden gedaan met behulp van de bewezen effectieve interventies EMDR en exposure. De inhoud en werkwijze van de psycho-educatie en sport & beweging zijn vastgelegd. KIT is (nog) niet opgenomen in de databank effectieve jeugdinterventies.