Video Home Training (VHT) en Video Interactie Begeleiding (VIB)

• Doelgroep

  Indicatiecriteria:

  • leeftijd: alle leeftijden;
  • ontwikkelingsniveau/IQ: alle niveaus;
  • problematiek:
    • tempo van de ouders/begeleiders is onvoldoende afgestemd op het tempo, niveau en ontwikkelingsfase van de cliënt;
    • cliënt is extra kwetsbaar door specifieke ontwikkelingsproblemen;
    • ouders/begeleiders hebben niet duidelijk wat de cliënt nodig heeft aan ondersteuning en leiding;
    • door allerlei tegenslag is er onvoldoende aandacht en energie voor de opvoeding/behandeling/ begeleiding;
    • ‘moeilijk verstaanbaar gedrag’;
  • hulpvraag: beter leren afstemmen op contact- en handelingsinitiatieven, ontwikkelingsniveau van de cliënt.

  Contra-indicaties:

  • Geen
• Doelstelling

  Hoofddoel:

  • het verbeteren van de communicatie tussen ouders/begeleiders en cliënten, dat wil zeggen: herstel van (of tot stand komen van) goed afgestemd contact en van positieve en adequate interacties tussen ouders/begeleiders en cliënt.

  Subdoelen:

  • de ouders/begeleiders hebben helder zicht op het functioneren en de behoeftes van de cliënt;
  • de ouders/begeleiders stemmen hun eigen handelen beter af op de behoeftes van de cliënt;
  • de ouders/begeleiders zijn (weer) beter in staat de cliënt op een positieve manier te ondersteunen bij zijn ontwikkeling.
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  Video-hometraining wordt ingezet in de thuissituatie, video-interactiebegleiding in een behandel/leefgroep. Er worden video-opnames gemaakt van de interacties tussen cliënt en ouder(s)/begeleider(s). De beelden worden door de VHT/VIB-begeleiders met de ouders/begeleiders bekeken, besproken en geanalyseerd, De ouders/begeleiders kunnen bij het terugkijken van de beelden (met behulp van micro-analyse van de beelden) zelf zien wat de cliënt nodig heeft. Zij formuleren vervolgens samen met de VHT/VIB-begeleider hoe zij hun eigen handelen kunnen afstemmen op de behoeftes van de cliënt.

  Werkzame elementen

  • initiatieven herkennen en ontvangst daarop afstemmen: leren herkennen wat de cliënt duidelijk wil maken en hier op een goede manier op kunnen reageren;
  • beurten verdelen: zorgen dat iedereen in de groep of het gezin voldoende aan bod komt;
  • leiding geven: op een prettige manier de leiding hebben in alle situaties in het gezin / op de groep;
  • conflicthantering vanuit het contact: na een conflict leren het contact te herstellen;
  • goede basiscommunicatie: weten wat werkzame factoren zijn in zowel verbale-als non-verbale communicatie.

  Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Ouders/begeleiders staan centraal.

  Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)

  Geen

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  Er worden minimaal 3 opnames gemaakt en 3 reviews gedaan (beelden terugkijken met de begeleiders/ouders). Om een leerproces in gang te zetten, is vaak meer nodig: 5 tot 8 opnames en reviews.

  Tussen een opname en review zit vaak een week. Tussen een review en de volgende opname 1 á 2 weken om mensen de kans te geven eerst te oefenen met de nieuwe inzichten. Een kortdurend traject duurt 3 maanden, een langduriger traject duurt 6 tot 12 maanden.

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  Aantal sessies (de gehele interventie): minimaal 3 keer filmen en 3 reviews in de praktijk gemiddeld 5 tot 8 opnames en reviews. Filmen gebeurt door de VHT/VIB-er tijdens de dagelijkse routine (tijdsinvestering per opname een half uur tot een uur). Het analyseren op microniveau neemt 30-45 minuten in beslag en de review samen met een begeleider een uur.
  
  Tijdsinvestering per interventie (inclusief de uren van de begeleider) is dan zo’n vier uur, voor de gehele interventie 20 tot 32 uur.

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van:

  Video-hometraining werd ontwikkeld op basis van onderzoek naar de interacties tussen moeder (ouder) en kind van onder andere Trevarthen (1979) en Papousek & Papousek (1979). De resultaten van dit onderzoek vormden de basis van de theorie over communicatie die vooral door Biemans (1989, 1994) werd omgezet in de methodiek Video-hometraining/Video-interactiebegeleiding. Er zijn varianten ontwikkeld voor de JGZ en de lichamelijke- en geestelijke gezondheidszorg.

  • Trevarthen, C. (1979). Communication and cooperation in early infancy. A description of primary intersubjectivity. In M. Bullowa, Before Speech. The beginning of interpersonal communication. Cambridge: Cambridge University press
  • Papousek, M., & Papousek, M. (1979). Early ontogeny of human social interaction; its biological roots and social dimensions. In M. von Cranach e.a. (Red.), Human ethology: Claims and limits of a new discipline. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Biemans, H. (1989). Thuisbehandeling, video en feedback gegevens. Utrecht: Stichting Promotie Intensieve thuisbehandeling Nederland.
  • Biemans, H.M.B., & Dekker, J.M. (1994). Videohometraining in gezinnen. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

  Effectiviteit

  Kortdurende Video-Hometraining (K-VHT) in gezinnen met jonge kinderen is op 18 juni 2010 door de Erkenningscommissie Interventies (Deelcommissie Jeugdzorg en psychosociale/pedagogische preventie) erkend als ‘goed onderbouwd’.
  
  Video-hometraining (VHT) in gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd is op 11 april 2014 door de Erkenningscommissie Interventies (Deelcommissie Jeugdzorg en psychosociale/­pedagogische preventie) erkend als ‘goed onderbouwd’.
  
  Een meta-analyse van Fukkink (2008) laat een positief effect zien van video-feedback, inclusief VHT-programma's, op het opvoedgedrag, op de opvoedbeleving en op de ontwikkeling van het kind.

  • Fukkink, R. (2008). Video feedback in widescreen: A meta-analysis of family programs. Clinical Psychology Review, 28, 904-916.