Weerbaarheidstraining

• Doelgroep

  Indicatiecriteria:

  • leeftijd: kinderen vanaf 8 jaar, jongeren en jongvolwassenen;
  • ontwikkelingsniveau/IQ: LVB, IQ > 50;
    • problematiek: de sociale en emotionele omgang met anderen verloopt niet adequaat;
    • kwetsbaar en moeite om op een sociaal geaccepteerde manier op te komen voor zichzelf (terugtrekken of overschreeuwen);
  • hulpvraag: versterken van weerbaarheid.

  Contra-indicaties:

  • jeugdigen met ernstige problematiek waardoor zij zich onvoldoende in het hier en nu bevinden, bijvoorbeeld bij acute psychose.

  Bij jeugdigen die sociaal emotioneel op een te laag niveau functioneren om te profiteren van een training in groepsverband kan een individuele training overwogen worden.

• Doelstelling

  Hoofddoel:

  jeugdige is meer weerbaar in sociale situaties.

  Subdoelen:

  • jeugdige heeft een positiever zelfbeeld;
  • jeugdige ervaart ‘kracht’ en kan stevig staan;
  • jeugdige (her)kent eigen grenzen en andermans grenzen;
  • jeugdige kan ‘nee’ en ‘stop zeggen en hulp vragen;
  • jeugdige is zich meer bewust van zijn gevoelens, gedrag, spanning en gedachten.
    
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  De weerbaarheidstraining bestaat uit 8-12 bijeenkomsten, afhankelijk van de doelgroep. In de weerbaarheidstraining leren jeugdigen hoe zij zich weerbaar op kunnen stellen in de omgang met anderen. De jeugdige oefent eigen grenzen aan te geven, verbaal en door middel van houding en gezichtsuitdrukking. Er worden verschillende ervaringsoefeningen gedaan in een gymzaal. Daarnaast wordt er veel geoefend in rollenspellen.

  De deelnemers krijgen een map met oefeningen mee naar huis om thuis verder te oefenen. Zo wordt de transfer naar het dagelijks leven vergroot.
  
  Elke sessie is opgebouwd rond een thema. Thema’s die aan bod komen:

  • kennismaken: op welke manier maak je kennis met elkaar?
  • zelfbeeld: ervaren en aangeven wie je bent en wat je kunt;
  • gevoelens: wanneer heb je welke gevoelens, hoe ga je daarmee om?
  • spanning: ervaren waar en hoe je spanning kan voelen, hoe ga je daarmee om?
  • opkomen voor jezelf: aangeven wat je wel en niet wilt;
  • grenzen: ervaren en aangeven wat jouw grens is in de afstand tot de ander;
  • pesten en plagen: ervaren wat je kunt doen als je geplaagd of gepest wordt;
  • vrienden: aangeven en ervaren wat jij belangrijk vindt in een vriendschap.

  Werkzame elementen

  • afstemming van de onderwerpen die aan bod komen op de hulpvraag van dejeugdige;
  • ervaringsgerichte oefeningen en bewegingsgeoriënteerde activiteiten met stevig staan, een stevige houding en stop zeggen;
  • bewegings- en lichaamsgerichte oefeningen om - naast denken over sociale situaties - ook gedrag/vaardigheden te oefenen en te ervaren;
  • werken met rollenspelen;
  • gebruik van dierensymbolen: de pauw staat stevig en komt voor zichzelf op door te praten, de schilpad trekt zich terug en de leeuw bijt van zich af;
  • huiswerkopdrachten om de transfer naar het dagelijkse leven te versterken.

  Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Het sociale netwerk wordt van te voren ingelicht, kan meelezen in de map van de deelnemers en krijgt elke week tips n.a.v. de onderwerpen die besproken worden. Het sociale netwerk wordt gevraagd om samen met de deelnemers de opdrachten thuis te maken.

  Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)

  Elke training wordt op maat gemaakt. De training bestaat uit een vast aantal thema’s en kan worden aangevuld met specifieke thema’s, bijvoorbeeld bij een meidengroep. De uitleg (in de map) wordt aangepast op het niveau van de deelnemers: bij hoger niveau iets meer tekst en veel plaatjes, bij lager niveau weinig tekst en veel pictogrammen. De onderwerpen worden vaker herhaald en er worden minder onderwerpen per keer behandeld.

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  Duur: 8-12 sessies van 75-90 minuten.
  Frequentie: wekelijks.
  Vorm van interventie: bewegingsgerichte en lichaamsgerichte oefeningen en rollenspellen.
  De weerbaarheidstraining wordt meestal in een groep aangeboden, maar kan ook individueel worden gegeven.
  Groepsgrootte: 4-8 deelnemers.

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  Aantal sessies (de gehele interventie): 8-12 sessies.
  Aantal minuten per sessie: 120 minuten (inclusief voorbereiding, rapportage, overleg en evaluatie).
  Begeleiding door één of twee trainers, afhankelijk van de grootte van de groep.

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van:

  Een beschrijving van de training is verschenen bij de Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT): Psychomotorische weerbaarheidstraining ter vergroting van de psychosociale weerbaarheid voor jong volwassenen met een licht verstandelijke beperking (IQ 50-85) die moeite hebben om op te komen voor hun eigen wensen, grenzen en/of behoeften.

  Effectiviteit

  Er is geen onderzoek gedaan naar de effecten van de training.