24-uurs zorg LVB

• Doelgroep

  Indicatiecriteria:

  • leeftijd: vanaf 18 jaar;
  • ontwikkelingsniveau/IQ: een IQ-score tussen de 50 en 70, of een IQ-score tussen de 70 en 85 in combinatie met een verminderd sociaal aanpassingsvermogen.
  • problematiek:
    • moeite met structureren van dagelijks leven;
    • gedragsproblemen;
    • psychische/ psychiatrische problemen;
    • moeite met ADL/HDL;
    • risico op overvraging/ discrepantie kunnen en aankunnen;
    • beperkingen in de sociale redzaamheid (kwetsbaar);
    • problemen met abstractere vaardigheden (omgaan met geld);
    • (problematisch) middelengebruik;
    • moeite met opbouwen/ onderhouden sociaal netwerk.
    • hulpvraag: afhankelijk van de ernst van de bijkomende problematiek, bv. gedragsproblemen is een meer of minder beschermde leefomgeving nodig waarin 24-uurs nabijheid van begeleiders voorhanden is. De intensiteit en de inhoud van de ondersteuning verschilt per cliënt en is gericht op verschillende deelgebieden: bijvoorbeeld het stabiliseren, verminderen van gedragsproblemen, structureren van het dagelijks leven, praktische problemen zoals omgaan met geld en problemen in het sociale verkeer.

  Contra-indicaties:
  

  • behoefte aan intensieve verzorging en/of verpleging;
  • ernstige verslavingsproblematiek.

  De contra-indicaties kunnen per locatie verschillend zijn, afhankelijk van de plek waar gewoon wordt (op een zorgpark of in de woonwijk).

• Doelstelling

  Hoofddoel: cliënten ervaren een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven, omdat zij naar vermogen hun eigen leven kunnen vormgeven.

  Subdoelen:
  

  • de cliënt heeft een sociaal netwerk, bestaande uit familie, vrienden en kennissen;
  • het psychisch welbevinden is vergroot;
  • deelname aan de samenleving is bevorderd;
  • cliënt vertoont minder gedragsproblemen/ heeft geleerd hoe gedragsproblemen te hanteren/ heeft geleerd zijn problemen te accepteren;
  • de eigen regie (autonomie) en invloed op het eigen leven is versterkt;
  • toename van de zelfredzaamheid (praktische en sociale vaardigheden);
  • de cliënt heeft passend en zinvol werk/dagbesteding en heeft betekenisvolle vrijetijdsactiviteiten;
  • waar mogelijk afname in de intensiteit van de ondersteuning en doorstromen naar lichtere vormen van zorg.
• Aanpak

  Aard werkzaamheden

  De ondersteuning van de cliënt richt zich op verschillende leefgebieden en is individueel en op maat. Samen met de cliënt en/of diens verwanten kijkt de begeleider naar wensen en mogelijkheden. Samen stellen ze doelen op en maken ze begeleidingsafspraken. Dit wordt vastgelegd in het ondersteuningsplan. Het multidisciplinair team bestaat naast begeleiders uit een gedragswetenschapper en arts(VG). Indien nodig worden andere disciplines (bv vaktherapeuten, paramedici) betrokken bij de ondersteuning van de cliënt.
  
  De begeleiding gebeurt vanuit een vast begeleidingsteam. Er is 24 uur per dag begeleiding in de nabijheid. Afhankelijk van de plek waar de 24-uurs zorg wordt geboden (zorgpark, woonwijk) is er een slaapdienst op locatie of op afstand. Er wordt dan gebruikt gemaakt van domotica en/of uitluistersystemen.
  
  De cliënten wonen of in een groepswoning of in een appartement. Dit is afhankelijk van hun mate van zelfredzaamheid en het feit of zij in staat zijn in een groep (dus met anderen) te wonen.

  Werkzame elementen

  Kenmerken van specialistische 24-uurszorg voor volwassenen met een licht verstandelijke beperking:

  • een huiselijke setting, met warmte, sfeer en gezelligheid;
  • zoveel mogelijk een vast begeleidings- en behandelteam;
  • multidisciplinaire begeleiding en behandeling.

  Werkzame elementen:
  
  - Matching van woonplek met de cliënt en zijn ouders/gezin van herkomst: de woonplek kan de zorgvraag beantwoorden, de cliënt past in de woonplek qua beperking en problematiek, werk/dagbesteding en woonplek zijn voor ouders goed bereisbaar.
  
  

  - Handelingsgerichte/verklarende diagnostiek om de cliënt en zijn systeem te volgen in de ontwikkeling en om de zorg zo optimaal mogelijk te laten aansluiten.
  
  - Basisklimaat als fundament: het basisklimaat is het vertrekpunt in de begeleiding voor cliënten. Wanneer de basis goed is, dan komen aanvullende interventies, zoals de therapie en behandeling, beter tot hun recht. Het basisklimaat bestaat uit 6 kenmerken, die met elkaar samenhangen:
  
  1) steun en responsiviteit: het garanderen van veiligheid en acceptatie als basis voor het aangaan van een veilige en onvoorwaardelijke ondersteuningsrelatie;
  
  2) groei en ontwikkeling: scheppen van voorwaarden voor een optimaal ontwikkelklimaat, accepteren van de persoon achter het gedrag, veel geduld hebben om te leren en positieve ervaringen op te doen. Zo min mogelijk vrijheidsbeperkingen toepassen en zoeken naar probeerruimte. Stimuleren van de ontwikkeling door aan te sluiten bij de cliënt, altijd zoeken naar het juiste moment en de juiste manier;
  
  3) structuur en leefregels: een bepaalde mate van voorspelbaarheid creëren als basis voor ontwikkeling. Op een respectvolle manier kaders bieden, in gezamenlijkheid met cliënten/verwanten leefregels opstellen;
  
  4) onderlinge interactie en atmosfeer: creëren van een goede atmosfeer in groepen en stimuleren van onderling interacties.
  
  5) fysieke omgeving: wonen in een prettige omgeving leidt tot emotioneel welbevinden. Huiselijke sfeer door gebruik van licht, warme kleuren, (duurzaam) meubilair en persoonlijke spullen. Aandacht voor het opruimen, schoonhouden en het onderhouden van de leefruimte, zo veel mogelijk samen met cliënten. Regulatie van prikkels: niet te veel en niet te weinig geluid, licht en andere sensorische prikkels. Ruimte voor beweging en activiteiten. Ruimte voor privacy;
  
  6) stimuleren van interactie: ondersteuning bieden bij het aangaan en onderhouden van contacten en relaties.
  
  - Systeemgericht werken (ouders/ verwanten en kind zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden):
  
  1) continue investering in een zo optimaal mogelijke samenwerkingsrelatie met het verwanten van de cliënt;
  2) 'meerzijdige partijdigheid’: oog voor de menselijke kant van alle partijen, niet veroordelen en geen partij kiezen, maar iedereen erkenning geven voor de positie die hij/zij in het systeem heeft;
  3) ouders/verwanten wijzen op hun mogelijkheden en verantwoordelijkheden om voldoende veiligheid voor hun kind/broer/zus te garanderen;
  4) zoveel mogelijk samen met ouders/verwanten beslissingen nemen;
  5) systeemanalyse, genogram, levensboek (levensverhaal van de cliënt), VIP-kaarten.
  
  - Doelgericht en systematisch handelen: afhankelijk van de ondersteuningsvraag kunnen werkzame elementen uit verschillende methodieken worden ingezet, zoals Triple C, competentiegericht werken en Op Eigen Benen. De focus ligt op verbondenheid, autonomie en competentie (zelfdeterminatietheorie).
  
  - Inzet van andere behandelmodules/interventies: afhankelijk van de individuele ondersteuningsvragen van de cliënt.

  Betrokkenheid ouders en andere personen uit het sociale netwerk

  Er wordt geïnvesteerd in het zoveel mogelijk bevorderen van een samenwerking met de ouders en andere verwanten. De ouders zijn in eerste plaats ouders van het kind, zij kennen hun kind over het algemeen heel goed en hebben veel ervaring en deskundigheid opgebouwd in de omgang met hun kind. Dit geldt ook voor andere verwanten. Ten tweede verlenen zij zelf een belangrijk deel van de zorg. Dat maakt dat het essentieel is om met hen samen te werken en de zorg af te stemmen. Samen worden afspraken gemaakt over begeleiding, behandeling, doelen en de wijze waarop en frequentie waarmee men elkaar informeert.

  Specifieke aanpassingen voor de omschreven doelgroep(en)

  Geen, de interventie is speciaal voor deze doelgroep ontwikkeld.

  Duur, frequentie en vorm van de interventie

  Het aantal cliënten dat in een groepswoning woont is maximaal 8 cliënten. De groepswoning maakt meestal deel uit van een cluster van woningen op een zorgpark en/of in de wijk.
  
  De ondersteuning is zoveel mogelijk individueel en op vraag van de cliënt. Voor een deel van de cliënten is het perspectief dat zij doorstromen naar een meer op zelfstandigheid gerichte woonvorm (trainingshuis, begeleid zelfstandig wonen). Dit is niet altijd haalbaar en mogelijk.
  
  Indien de cliënt in een appartement woont maakt ook dit vaak deel uit van een cluster appartementen, evt. i.c.m. groepswoningen op een zorgpark of in de wijk. Hierin kunnen ook cliënten die tot een andere cliëntgroep behoren dan LVB wonen (bv. NAH)

  Tijdsinvestering van de professional(s)

  De zorg van de begeleiders is 24 uur per dag en 7 dagen in de week. Afhankelijk van de intensiteit van de zorgvraag van de cliënten die ondersteund worden bestaat het begeleidingsteam uit persoonlijk begeleiders, begeleiders en/of assistent-begeleiders. Dit begeleidingsteam wordt inhoudelijk en organisatorisch ondersteund door de manager zorg, de gedragswetenschapper en de arts(VG) (afhankelijk van de indicatie van de cliënten). Zij kunnen daarnaast nog een beroep doen op een vaktherapeut, fysiotherapeut, ergotherapeut, verpleegkundige, verpleegkundig specialist, logopedist, diëtist en eventueel andere expertise zoals een behandelaar uit de GGZ.

• Verantwoording

  Gebaseerd op / bewerking van

  Het basisklimaat is gebaseerd op het pedagogisch basisklimaat zoals dat ontwikkeld wordt binnen de residentiële jeugdzorg (https://www.nji.nl/Residentile-jeugdzorg-Praktijk-Richtlijnen) en op het Basisklimaat LVB dat is opgesteld voor de begeleiding van jongeren van Groot Emaus.

  Effectiviteit

  Deze interventies is nog niet onderzocht op effectiviteit.